Genetik Nedir?
Bitkilerde ve hayvanlarda soy çekimi denen olayı inceleyen biyoloji şubesi. Bu bilim kolu, aynı soya bağlı fertlerin özelliklerini incelemek yolu ile ana ve baba soylarında meydana gelen ayrılıkları ve benzeyişleri tespit etmeğe çalışır. Genetik hemen hemen bu yüzyıl bilimidir.
Avustralyalı botanikçi Mendel (1822- 1884) ürettiği bitkiler üzerinde kalıtım bakımından yaptığı gözlemleri sonucu, kendi adı ile anılan Soyçekiminde nöbetleşe kanununu bulmuştur. Bu kanunu ile Mendel, ana ve babadaki bir kısım özelliklerin bazı defa doğrudan doğruya evlâtta görülmeyip torunlarda meydana çıktığını açıklamaktadır.
Yer yüzünde binlerce farklı tür canlı yaşamaktadır. Bu organizmalar bazı özellikleri bakımından birbirlerine benzerlik gösterirken bir çok özellikleri yönünden birbirlerinden farklıdırlar. Aynı türe ait çeşitli bireyler arasında ve aynı ana babanın yavruları arasında bile görülen bu farklılıklara varyasyon adı verilmektedir.
Örneğin; kendi aile bireylerimiz arasında gözlenen boy, zeka düzeyi, göz rengi ve saç şekli gibi özellikler bu tür varyasyonlardır. Bu çeşit belirli varyasyonların yanı sıra kulak memesinin bitişik yada ayrı olması, dilin boyuna kıvrılıp kıvrılmaması, bazı kimyasal maddelerin tadını değişik şekillerde algılayabilme, kırmızı yeşil renk körlüğü, el ve ayak parmaklarının normalden fazla olması gibi pek çok fazlaca dikkat çekmeyen varyasyonlarda bulunmamaktadır.
Genetik biliminin amaçlarından birini bazısı morfolojik, bazıları da fizyolojik olan bu tür varyasyonların nedenini araştırmaktır. Öte yandan canlılar arasında bazı benzerliklerde bulunmaktadır. Örneğin; bir mısır tohumundan her zaman mısır, döllenmiş tavuk yumurtasından civciv meydana gelir ve meydana gelen bu yavru bireyler bazı özellikleri ile kendi ebeveynlerine benzerler. Ana baba özelliklerinden yavrularına aktarılması olayına kalıtım denir.
Genetik bilimin ikinci amacı da kalıtım olaylarının mekanizmasını açıklamaktır. Bu kısa girişten sonra biyolojik bilimlerinden biri olan genetik bilimini; canlının iç ve dış özelliklerini nasıl kazandığını, ebeveynlerine ve diğer akrabalarına niçin benzediğini doğadaki bitki ve hayvanların gösterdiği sonsuz varyasyonun neden ileri geldiğini açıklamaya çalışan bilimdir diye tanımlıyoruz.
Mendel’den önceki dönemde kalıtım olayı ile ilgilenen araştırıcılar bu çalışmalarında pek başarılı olamamıştır.
|